Có người nói ca dao về sản vật địa phương thường “vống” lên để tạo ấn tượng cho người lần đầu thưởng thức
Rong mứt phù hợp với món canh ở bất cứ “thể loại” nào. Thịt. Nhưng. Chút nồng nàn của nắng gió xa khơi. Nhà đông con. Rong mứt mọc trên đá. Lúc này biển lặng dần. Có khi đang nạo bị sóng bổ “lén”. Nhoáng cái. Riêng những “tín đồ” của rong mứt có thừa sự tinh tế và mẫn cảm còn nghe trong cái sần sật của cọng rong có cả cái xao động của sóng trắng lô nhô.
Chuyện “chín thác mười gành” thật tình quả không ngoa. Nêm nếm tùy khẩu vị. Sang thì nấu với tôm. Muốn ăn rong mứt nấu canh Mời anh chín thác mười gành với em. Chút mồ hôi thánh thót của người đi nạo rong sớm chiều trên gành đá. Chỗ rong vừa nạo cũng văng tưng đi đằng nào. Rong và phụ gia cho vào sau khi nước đã sôi.
Cua. Chút trầm lặng ẩm ướt của đá. Ầm một phát. Lại cặm cụi làm lại từ đầu.
Bày từng mảng rong mứt màu nâu xám quanh những tảng đá ẩm ướt. Nhiều nhất là từ cuối đông đến đầu xuân. Những chị nội trợ ở quê “tinh” lắm. Ăn bát canh rong mứt rồi hẵng về”. Phải lặn lội khắp gành ngang gành dọc. Thường thường bậc trung thì nấu với vài quả trứng gà hoặc trứng cút. Người đi nạo rong phải len lách qua từng gộp đá chông chênh. Vài giây sau đã có bốn năm chị xúm lại.
Rong mứt. Hổng chừng nồi canh “nguyên rin” lại hóa hay. Nước bắt đầu rút xuống. Thoang thoảng mùi hương đặc trưng của trùng dương. Khi ấy. Nói “ra chợ” chứ thật ra nhiều khi chưa tới chợ thì rong đã được bán hết. Nắng ấm lên. Khi nấu. Chỉ cần phi dầu với vài tép hành trước khi đổ nước vào nồi. Ảnh : Trần Cao Duyên.
Đố ai dám than phiền “ông” sóng lấy một câu. Đó là chút đậm đà của biển. Công cụ để nạo chỉ là một miếng nhôm mỏng. Thấy rong mứt đi ngang nhà là chặn lại ngay.
Thau rong mứt hết nhẵn. Khó khăn thì nấu rong mứt với. Tí thịt. Người thì ướt loi ngoi lóc ngóc. Hôm nào nạo đầy thau thì ra chợ bán bớt để kiếm tí tôm.
Dân trong làng rủ nhau đi nạo rong. Rong nạo về phải rửa nước ngọt nhiều lần để xả mặn và loại bỏ tạp chất.
Cũng là một cách để cầm khách ở lại nhà một cách có… văn hóa ẩm thực: “Thư thả ngồi chơi. Bài. Rong mứt “dễ thương” ở chỗ dù nấu với nguyên liệu nào vẫn ngọt lành.
