| Tác giả bên mộ bác Ba Phi. Ảnh L.T |
Ít ai biết, tác giả của thể loại truyện đặc trưng này lại là một người hiện hữu trong đời thực, đó là Bác Ba Phi. Xuôi về miệt thứ Cà Mau, anh nông dân nghèo Ba Phi vào làm thằng ở cho một gia đình đại điền giàu có nhất vùng tên là Hương quản Tế. Ba Phi có sức vóc hơn người, tháo vát việc nhà, lại hay sáng tạo những câu chuyện phiếm khiến lão đại điền rất ưng lòng tuyển lựa làm rể mai sau. Tuy nhiên, một điều kiện thử thách được đặt ra, nếu 3 năm làm thằng ở khiến gia chủ bằng lòng thì Ba Phi mới được lấy con gái ông ta và ngược lại. Sau ba mùa nước đục đất Mũi, chàng trai nghèo vượt qua thử thách khó khăn này và se duyên cùng con gái của lão đại điền no đủ nhất vùng. Thăm nhà "đệ nhất xạo" miền Tây
Từ trọng điểm TP. Cà Mau (tỉnh Cà Mau) xuôi về cuối đất Mũi, chuyến xe chúng tôi xuyên màn mưa như trút của buổi giao mùa. Lần về thăm quê nhân vật được mệnh danh là "người nói xạo giỏi nhất miền Tây" này khiến chúng tôi không khỏi bồi hồi. Có lẽ, không đi, không đến thì nhiều người vẫn lầm tưởng Ba Phi là nhân vật hư cấu và truyện cười bác Ba Phi là khái niệm dùng để chỉ những câu chuyện… cười "trên trời dưới đất", chứ ít ai biết tuốt đều có thực. Đó là con người, mà cuộc thế thăng trầm của ông đã in vào từng thớ đất, địa danh của vùng miệt xứ sông Đốc, và trở thành hình tượng đẹp đại diện cho người dân cày Nam Bộ hiền hòa.
Qua sông Ông Đốc, chúng tôi đến ấp Đường Ranh (xã Khánh Hải, huyện Trần Văn Thời), xưa là xứ sở "ngự trị" của bác Ba Phi. Đây, kênh Ba Phi nhánh sông gắn liền với con người khôi hài giờ đã được người dân đặt thành tên, qua bao vật đổi sao dời vẫn giữ được màu xanh nguyên thủy. Ghì cánh quạt máy anh võ lái (lái xuồng) dẫn đường chỉ lên hai bên bờ kênh trải dài hàng cây số rồi cất tiếng sang sảng: "Vùng này xưa chỉ có gia đình bác Ba Phi ở, đất hai bên bờ kênh cũng do ông tự phá hoang đấy. Khi dân di trú đến đông hơn, bác Ba Phi đã chia cắt, phát và cùng dân làng chan hòa sống". Cuộc đời, tính cách của Ba Phi được người dân nơi đây thuộc nằm lòng. Ai cũng bảo Ba Phi sống khảng khái, mộc mạc với chiếc khăn rằn chít đầu, áo bà ba, đi chân đất quanh năm ruộng đồng, lúc mất đi cũng để lại mái nhà lá, tài sản duy nhất là những thửa đất thấm đượm sức cần lao. "Thế chẳng phải dân gian vẫn kể bác Ba Phi không phải là đại điền chủ sao?", tôi hiềm nghi. Anh võ lái cười xòa: "Mèng ơi, ngoài đất đai ổng có gì đâu, đất rộng được là nhờ ổng khai thác. Mà vỡ đất xong rồi, người nghèo đến ông lại cắt cho chứ địa chủ nỗi gì".
Xuồng cập mé kênh, những rặng dừa hiện ra, bên dưới thưa thớt những căn nhà nhỏ mái tôn vách lá dừa nom khiêm tốn. Nhà của bác Ba Phi đâu? Một người đàn bà tóc pha sương, dáng khắc khổ ló dạng từ gian nhà lụp xụp mời khách vào uống nước. Qua giới thiệu, chúng tôi mới bết, chị là Nguyễn Thị Dung (58 tuổi), cháu đích tôn của bác Ba Phi. Bà Dung không lấy chồng, sống cô độc trong căn nhà vắng, quanh năm ruộng đồng và bán nước cho khách tha phương ái mộ bác Ba Phi tìm tới. "Xưa nhà bác Ba Phi kia, bị hỏng hồi nào tui không nhớ nữa, nhưng vững chắc nền nhà là đó", bà Dung chỉ ra đám đất có mọc um nói. Còn những gì thuộc về Ba Phi lúc sinh tiền, bà Dung bảo, tất cả không còn gì ngoài một số cây dừa ông trồng còn sót lại.
Bà Dung dẫn chúng tôi ra thăm nơi an nghỉ của bác Ba Phi, ba ngôi mộ trát vôi trắng nằm trên ụ đất giữa vùng ruộng mênh mông. Mộ Ba Phi nằm giữa, hai bên là mộ bà vợ đầu và vợ thứ ba. Sinh tiền Ba Phi có ba vợ, người đầu không có con, người thứ hai sinh cho ông một người con thì đi biệt xứ, người thứ ba cũng chết trước ông. Theo như những gì con cháu ghi trên bia mộ, thì bác Ba Phi có tên cúng cơm là Nguyễn Long Phi (1884-1964), nguyên gốc Đồng Tháp Mười. Ông là con thứ hai trong một gia đình sáu anh em làm nông (tên bác mẹ đặt là Hai Phi khi lấy vợ gọi theo ngôi thứ nhà vợ là Ba Phi), điểm nổi bật là dòng họ Ba Phi ai cũng quắc thước, sức khỏe hơn người. Năm 15 tuổi, cha lâm bệnh mệnh chung, Ba Phi phải đảm nhiệm mọi việc. Lúc 17 tuổi, ông trở thành chàng trai cường tráng, mỗi ngày phát xong một công rưỡi đất cỏ (khoảng 2000m2), trong khi bạn bè cùng trà khỏe mạnh cũng chỉ phát nổi một công.
"Thằng ở" thành rường cột nhà lão đại điền Thời trai trẻ, Ba Phi nổi danh cao lớn nên bọn quan trong vùng tâu với quan trên về bắt Ba Phi đi lính Lê dương (quân lục quân tinh nhuệ tuyển từ thuộc địa) cho Pháp. Ông Mười xác nhận câu chuyện này với chúng tôi: "Chúng đưa ông sang một hòn đảo nhỏ là thực dân địa bên Pháp rồi cho huấn luyện bắn súng, đâm lê... Nhưng do ông nội tôi có khiếu ăn nói giỏi nên thuyết phục được, rút cuộc chúng tha cho về. Trở lại Việt Nam một thời gian, bọn Pháp lại bắt Ba Phi lần nữa. Nhưng sau 4 năm, thì Ba Phi cùng hai lính Lê dương trốn về Xiêm, sau đó về Việt Nam nhưng không quay lại quê nhà nữa. Để tránh bị phát hiện, Ba Phi xuôi thuyền từ Đồng Tháp Mười theo hướng Cà Mau, đến vùng Cái Rắn (huyện Cái Nước), sau đó đấu chạy sâu vào đến một cánh rừng ngập nước thì dừng lại, đó là vùng đất viền rừng U Minh ngày nay. Tại đây, Ba Phi làm công và quen thói với một tù Côn Đảo vượt ngục tên là Sáu Lớn rồi kết bạn với Tư Ứng con trai hương quản Trần Văn Tế (hương quản Tế). 
| Di ảnh bác Ba Phi (họa lại từ người em thứ 6). Ảnh L.T |
Hương quản Tế nức tiếng nhất vùng với những thửa đất cò bay thẳng thừng nhưng nghẹt nỗi neo bấn, không ai chịu phá hoang hoang cỏ. Đặc biệt, nhà Hương quản có cô con gái đến tuổi cập kê, bao nhiêu người mang sính nghi đến xin cưới nhưng đều bị ông lắc đầu. Tại đây, Ba Phi xin vào làm mướn cho nhà đại điền này thì được nhận ngay. Từ ngày có Ba Phi, mọi công việc lớn nhỏ, trong nhà hay ngoài ruộng đều được cấp soát. Ba Phi giỏi đặt cá, bắt ba ba… mỗi lần ra đồng lúc về đằng nào cũng tay xách nách mang đủ thứ sản vật. Đặc biệt, mỗi lần nhìn "thằng ở" Ba Phi với chiếc khăn rằn quấn đầu, ngực trần vạm vỡ hặm hụi cuốc đất ngoài ruộng, Hương quản Tế lại gật đầu cười ưng thuận. Tất nhiên, cô con gái rượu thì lão đại điền đang nhắm gả cho "thằng ở" siêng năng thiệt thà này.
Rồi mội ngày nọ, lão đại điền này gọi Ba Phi đến bảo sẽ gả con gái cho. Tuy nhiên, lão ra một điều kiện nữa là trong 3 năm Ba Phi phải làm lão chấp nhận thì mới được lấy con ông ta, nếu không thì ngược lại. Cũng trong ba năm, Ba Phi tuyệt đối không được thấy mặt "vợ tương lai", Ba Phi gật đầu đồng ý. Để có được vợ, Ba Phi mài miệt làm việc, trong 3 năm thử thách, ông đã vỡ hàng ngàn công đất hoang đưa vào trồng lúa, nuôi cá, trồng dừa, cau… biến vùng đất sình lầy đầy rắn rết thành nơi chộn rộn tiếng người. Rồi ngày ước mong đã đến, lão Hương quản khoái chí gật đầu trao con gái cho Ba Phi, giao hàng ngàn công đất cho Ba Phi quản. Chấm dứt thân phận "thằng ở", Ba Phi trở nên trụ cột của nhà Hương quản Tế với bao sự ngưỡng mộ và kính nể của người dân trong vùng.
(Kỳ 2: Trận đánh của bác Ba Phi chống lại chúa đất và tiếng thét làm hổ dữ phải bạt vía).
Hàn Phong - Vân Anh Bác Ba Phi , Cà Mau , Nguyễn Thị Dung , Pháp , Việt Nam , Đồng Tháp Mười , Trần Văn Thời , Nguyễn Long Phi , thuộc địa GỬI Ý KIẾN độc giả Chia sẻ với bạn bè CÁC TIN KHÁC ĐỌC NHIỀU NHẤT TIÊU ĐIỂM CHUYÊN ĐỀ 2008 © Bản quyền thuộc về GiaDinh.Net.Vn- Báo điện tử của Báo Gia đình và từng lớp - Bộ Y tế – Tổng cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình
Giấy phép Báo điện tử số: 99/GP-BC ngày 15/3/2007 của Cục Báo chí, Bộ VHTT
Điện thoại: 04.22120681 | Fax: 04.8463556
Điện thoại báo in Gia đình và từng lớp: 043.8463567 – Fax: 043.8463556
Đường dây nóng: Hà Nội: 043.8235807 máy lẻ 24 - 0904852222
Đường dây nóng: TP HCM: 082.2405776
Tòa soạn: 138A Giảng Võ, Ba Đình, Hà Nội
Email: toasoan@giadinh.Net.Vn
® Ghi rõ nguồn "Giadinh.Net.Vn" khi bạn phát hành lại thông tin từ website này Liên can quảng cáo: AdMicro
Hà Nội: +84 4 3974 8899 Ext: 3739
TP.HCM: +84 8 7307 7979 Ext: 82149
Email: giadinh@admicro.Vn
Mobile: 0932 267 899 (Ms. Vũ Thị Thanh Thủy)
Hỗ trợ & CSKH: 01268 269 779 (Ms. Nguyễn Thị Thơm)
Add: Tầng 5 & tầng 11, số 25-27 Lê Đại Hành, Hai Bà Trưng, Hà Nội
én bạc | đàn bà, gia đình, làm đẹp
tiêu khiển, từng lớp | tài chính, chứng khoán, thương nhân
|
