Ảnh: Lê Phú dù rằng không gần trọng tâm nhưng Câu lạc bộ rối nước Đào Thục, huyện Đông Anh có cái lợi trình diễn trong một không gian mang đậm dấu ấn của nông thôn vùng đồng bằng Bắc Bộ
Qua các buổi biểu diễn cho thấy, dù rằng khách chưa ngồi kín phòng nhưng đã đông hơn trước”. Dù rằng chưa được coi là “sống khỏe” nhưng phường rối Đào Thục không rơi vào tình trạng “ốm yếu” như các phường rối nước khác.
Đinh Thị Thuận. Một mặt, hạ tầng cơ sở tại các nơi này cũng là hạn chế lớn trong việc tiếp đón khách du lịch - đối tượng có nhu cầu cao. Chủ nhiệm Câu lạc bộ rối nước Đào Thục, Nguyễn Văn Quảng san sớt: “Hiện có khoảng 10 công ty lữ khách đưa khách về Đào Thục, tháng nào nhiều thì trình diễn từ 20 - 30 ca, tháng ít cũng khoảng 10 ca.
Ông Mai Tiến Dũng phân tách, thực tại này xuất phát từ nhiều căn nguyên, trong đó hai nguyên cớ không thể không nhắc đến đó là nhận thức và hành động. Tiềm năng vẫn sẵn, nhu cầu vẫn cao, nhưng chủ chốt vấn đề là chưa tạo được sự thống nhất trong việc đón đưa khách, chưa có sự kết nối chém giữa du lịch và văn hóa. Trong đó phải kể tới hí trường chèo Hà Nội, một số võ đường, câu lạc bộ Ca trù Lỗ Khê, Rối nước Đào Thục… Bản thân một số hí trường, câu lạc bộ cũng tự đứng ra xây dựng vở diễn, chương biểu diễn, tìm địa điểm biểu diễn phù hợp để phục vụ du khách với tâm niệm tự lo cho sự sống còn của mình.
Những lần dò xét quan điểm khách sau khi biểu diễn, đồng thời phỏng vấn trực tiếp người xem, cho thấy đa phần khách bằng lòng với chương trình trình diễn và thẳng thớm lưu lại chụp hình với diễn viên, thậm chí mua đĩa hình về xem. Cho dù, kinh phí thu được không nhiều, mang tính phục vụ là chính nhưng 50 diễn viên của phường rối đều náo nức, tận tâm với công việc vì có dịp giới thiệu nghệ thuật truyền thống ông cha đến với du khách”
Đứng trên góc độ du lịch, ông Mai Tiến Dũng, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội khẳng định: “Việc phát huy giá trị di sản văn hóa trong phát triển du lịch chưa thực thụ xứng với tiềm năng, thế mạnh của Hà Nội, rất nhiều di sản văn hóa chưa được phát lộ”.
Những rứa Đứng trước cái lợi hai chiều, vừa “được” cho du lịch, vừa “được” cho nghệ thuật truyền thống, những năm qua, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội từng bước hỗ trợ một số Nhà hát, câu lạc bộ xây dựng những vở diễn đặc trưng phục vụ khách du lịch, kết nối cho các công ty lữ khách đến khảo sát, tìm hiểu những điểm diễn này để đưa khách đến. Ông Trần Quang Hùng, Giám đốc rạp hát cho biết: “Những người làm nghệ thuật và sân khấu đều mong muốn được đưa nghệ thuật nước nhà đến với khách du lịch, vì chúng ta có một nền văn hóa rất đáng tự hào.
Ông Phạm Đức Hùng, giám đốc điều hành Tổng Công ty Du lịch Hà Nội cho rằng: Bến bãi phục vụ đón khách, an ninh trật tự tại các điểm trình diễn chưa được đầu tư tương thích. Ngoài chương trình nghệ thuật rối nước của hí trường múa rối Thăng Long phát huy tốt hiệu quả, đa phần các điểm biểu diễn khác đều rơi vào tình trạng buồn tẻ.
Ngoài ra, Câu lạc bộ Ca trù Thăng Long cũng tự tìm “đất diễn” cho mình bằng cách tổ chức biểu diễn ở đền Quán Đế, nhà cổ 87 Mã Mây; Câu lạc bộ Ca trù Hà Nội trình diễn tại đình Kim Ngân, khu phố cổ Hà Nội.
Du khách thú nhận ghé thăm gian hàng đồ thủ công truyền thống của Việt Nam. Ảnh: Nguyễn Thủy-TTXVN Sau ba lần thể nghiệm, giữa năm 2012, hí trường Cải lương Hà Nội đã chính thức trình diễn các chương trình cải lương bằng tiếng Anh (dịch lời sang tiếng Anh) phục vụ khách du lịch.
Ngoài hai rạp hát chèo và kịch Hà Nội được đầu tư cơ sở mới dịp Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội (cùng với trọng điểm văn hóa Kim Đồng) thì các hí viện còn lại đều trong tình trạng cơ sở vật chất không đảm bảo.
Bởi họ không hiểu lời thoại của nước sở tại, mà có dịch như hí trường Cải lương Hà Nội vẫn bị hạn chế khả năng tiếp thụ nội dung
Như vậy, hơn lúc nào hết, cả du lịch và nghệ thuật cần được quan hoài một cách đúng mức, cần được xúc tiến khai hoang một cách xứng tầm để ngày một nhiều du khách đến tìm hiểu, thưởng thức văn hóa truyền thống Việt Nam.Từ nhận thức chưa đầy đủ về các mối quan hệ biện chứng giữa bảo tồn văn hóa truyền thống với phát triển du lịch, dẫn đến việc chưa có những hành động cần thiết và hiệu quả.
Nhà hát Chèo Hà Nội xây dựng các trích đoạn, giới thiệu tới các công ty lữ khách để lôi cuốn khách tới xem… Còn nhiều gian nan Cho dù cả hai phía du lịch và văn hóa đều có những thế để đưa và lôi cuốn khách tới xem nghệ thuật biểu diễn, nhưng nhìn chung các điểm trình diễn vẫn thiếu vắng khán giả, còn các công ty du lịch vẫn ca cẩm buổi tối không biết đưa khách đi đâu.
Rối nước là một bộ môn nghệ thuật quyến rũ đối với khách du lịch. Hoạt động văn hóa dân gian tại các điểm du lịch luôn cuốn du khách. Trong khi đó, các chương trình này chưa có nhiều đổi mới trong các trích đoạn, vở diễn hay tiết mục biểu diễn. Ngay cả các câu lạc bộ ca trù muốn có địa điểm biểu diễn đều phải mượn các điểm di tích trong khu phố cổ, vừa hạn chế về diện tích, vừa bất cập về giao thông đi lại.
Do vậy, ngành văn hóa, thể thao và du lịch Hà Nội cần có đề xuất để các hí trường, nơi trình diễn được tạo điều kiện về bến bãi, điểm đón trả khách bên cạnh việc đầu tư cơ sở trình diễn, âm thanh, ánh sáng tương trợ, các chương trình, tiết mục độc đáo và hấp dẫn.
Ảnh: Lê Phú Đánh giá của các công ty du lịch cho rằng, các chương trình biểu diễn còn đơn giản, trong khi nhu cầu thưởng thức của du khách, đặc biệt là du khách nước ngoài đề cao hành động, sự sôi động, mỹ quan.