(GD&TĐ) - Giữa lúc nghệ sỹ đang kêu trời về sự ngoảnh mặt của công chúng với nghệ thuật truyền thống thì các vở diễn về lịch sử của Hoàng Quỳnh Mai luôn thu hút được khán giả. Những góc khuất đằng sau người anh hùng để khắc họa cái vĩ đại, lớn lao luôn đem đến sự tài tình, hứng khởi đầy sáng tạo.GD&TĐđã có những san sẻ với đạo diễn Hoàng Quỳnh Mai về những trăn trở khi dựng vở về đề tài lịch sử. Gần đây, dường như các đơn vị sàn diễn cũng như các nghệ sĩ quan tâm hơn tới việc dựng những vở lịch sử. Chị có suy nghĩ gì? - Đó như lời tri ân đối với các bậc tiền nhân, giúp mình xích lại gần dĩ vãng. Đừng nghĩ rằng một câu chuyện lịch sử quen thuộc sẽ làm người ta nhàm khi lên sân khấu. Sân khấu có những ưu thế riêng, nếu nghệ sĩ biết cách đưa vào vở diễn những tiết tấu hiện đại, cách nhìn của con người hôm nay đối với lịch sử. Theo chị, để có một tác phẩm sàn diễn hay về đề tài lịch sử điều gì là quan trọng nhất? - Mỗi vở diễn có cốt truyện riêng, sức hút riêng và nhiệm vụ của người đạo diễn là phải tìm ra một cách kể nào quyến rũ nhất. Để có một tác phẩm sàn diễn hay người đạo diễn phải có kiến thức và yêu lịch sử. Ở mỗi thời khắc, mỗi người có cách nhìn lịch sử khác nhau, nhưng trên sàn diễn, hình tượng anh hùng dân tộc bao giờ cũng phải gần với lịch sử, với tình cảm của quần chúng. Trong vở diễn lịch sử, cảm xúc phải mới và mang hơi thở thời đại thì mới hấp dẫn khán giả. Trong quá trình dựng vở, chị chú trọng nhất điều gì? - Điều quan yếu nhất của một vở diễn là cảm xúc. Người đạo diễn phải tung lên sân khấu thủ pháp, trò diễn để đẩy xúc cảm lên cao. Một vở diễn dù có đi theo khuynh hướng nghệ thuật nào, cảnh trí có kỳ vỹ tả chân hay ước lệ mà không tạo được cảm xúc cho chính nghệ sĩ thì họ cũng rất khó dành được cảm xúc trong khán giả. Thú nhận nhất của người đạo diễn trong quá trình làm việc cùng diễn viên là khi những xúc cảm của mình được họ hấp thụ bằng cảm xúc mãnh liệt, có như thế mới tạo ra hiệu ứng giống như hai mạch điện chạm vào nhau đến tóe lửa.
Khi xem các vở kịch lịch sử do chị làm đạo diễn, người xem vẫn cảm nhận được chất trữ tình trong các tác phẩm, phải chăng đó là phong cách riêng Hoàng Quỳnh Mai? - Nói phong cách riêng thì hơi quá nhưng đúng là tôi luôn chú xung yếu tố trữ tình trong các vở mà tôi dàn dựng. Tôi luôn muốn tạo ra cái gì đó ác liệt trong sự lãng mạn. Bản thân sàn diễn cũng rất cần điều đó bởi cứ phơi bày quơ ra trong sự trần truồng thì sẽ khó mà tác động được tới tiềm thức và lay động được tận cội rễ tâm hồn người xem. Khi chuẩn bị dựng một vở mới, chị phải chiêm nghiệm rất nhiều? - Tôi thường dành thời kì để đi thực tiễn, điều ấy thật huých và thường nảy ra những ý tưởng lạ Lúc dựng vởCung phi Điểm Bích, khi đến chùa Trúc Lâm, tôi thấy một bên người ta đặt trống biểu tượng cho dục vọng, còn bên kia là chuông để cảnh tỉnh con người, tôi nẩy ra cách dựng màn thiền sư Thiền Quang giằng co trong vòng phong bế của những khát vọng. Trong tiếng trống dập dồn, các cô gái với những vũ điệu huyễn hoặc, đầy ma lực như muốn quấn lấy ông. Để rồi khi tiếng chuông đĩnh đạc vang vọng, sự thức tỉnh trong ông lại mạnh lên đẩy lùi những tham vọng, dục vọng đang giằng co, níu kéo... Trong vởTrung hiếu với Thăng Longcảnh trận chiến trên sông Cầu, tôi có được ý tưởng mới nhờ đi thực tại ở ngôi làng ven sông Cầu và nghe chuyện người già kể lại. Hay khi chuẩn bị những ý tưởng dàn dựng vởGươm thiêng trao trả hồ thần, tôi đã ngồi một mình rất lâu trong đền Ngọc Sơn, lắng tai những âm thanh xao động của nước, thử tưởng tượng và đặt mình lùi về ngày xưa với khát vọng muốn đất nước thanh bình sau những ngày chinh chiến. Tôi muốn vớ những gì đẹp nhất, khôn thiêng nhất phải có trong màn vua Lê trả lại gươm thiêng cho rùa vàng. Trong khó khăn chung của sàn diễn phía Bắc thì sự thành công của những vở diễn về đề tài lịch sử nhưCung phi Điểm Bích, Trung hiếu với Thăng Long…có khiến chị lạc quan vào sự khởi sắc của sân khấu? - Tôi cho rằng, nếu cải lương khắc phục được những bất cập bấy lâu như ủy mị, sướt mướt, dài lê thê, có những kịch bản mang hơi thở thời đại thì sẽ lôi cuốn khán giả. Lúc này, tôi đang hạnh phúc vì có những khán giả đồng cảm với mình trên chặng đường nghệ thuật còn rất dài và một gia đình luôn là chỗ dựa để tôi toàn tâm đắm say với nghề.
|
Thứ Năm, 1 tháng 8, 2013
Đạo diễn Hoàng nội dung Quỳnh Mai: Không phơi bày, khó tác động tâm thức
